صدای کلیک از هارد معمولا نشانه‌ای از وجود مشکل جدی است و نباید نادیده گرفته شود. مهم‌ترین دلایل آن عبارتند از:
- آسیب فیزیکی: ضربه یا افتادن هارد.
- فرسودگی: استهلاک طبیعی پس از سال‌ها استفاده.
- آسیب به پلاترها: خط و خش یا خرابی سطح ذخیره‌سازی.
- برق ضعیف یا نوسان: اختلال در تامین انرژی.
- اختلال هد: هم‌تراز نبودن هد خواندن/نوشتن.
- خرابی PCB: مشکل در برد الکترونیکی کنترل هارد.
- ایراد در بخش سرویس: خطا در قسمت حیاتی سیستم ذخیره‌سازی.
صدای «کلیک» یا «تق‌تق» هارد دیسک یکی از علائمی است که معمولا از وجود مشکل جدی در این قطعه خبر می‌دهد و تعمیرکاران آن را نادیده نمی‌گیرند. این صداها زمانی شنیده می‌شوند که هد خواندن و نوشتن هارد تلاش می‌کند روی محل درست قرار بگیرد، اما موفق نمی‌شود و به محدودکننده برخورد می‌کند یا در خواندن اطلاعات از دیسک دچار مشکل می‌شود.
دلایل مختلفی می‌توانند باعث این اتفاق شوند؛ از جمله آسیب فیزیکی، خرابی مکانیکی یا حتی مشکلات نرم‌افزاری در فرم‌ور هارد. درواقع شنیدن صدای کلیک از هارد اغلب زنگ خطری است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به از دست رفتن کامل اطلاعات شما منجر شود. به همین دلیل، پیگیری به موقع از حذف اطلاعات شما جلوگیری خواهد کرد.
دلیل صدای کلیک در هارد: چه عواملی باعث ایجاد صدای کلیک هارد می‌شوند؟
صدای تق‌تق یا کلیک در هارد دیسک معمولا بدون دلیل به وجود نمی‌آید و اغلب نشان‌دهنده‌ی مشکلی جدی در عملکرد این قطعه است. برخی از رایج‌ترین دلایل عبارتند از:
- آسیب فیزیکی (Physical Damage): ضربه خوردن هارد یا افتادن آن می‌تواند به اجزای داخلی آسیب برساند و باعث ایجاد صدای غیرطبیعی شود.
- فرسودگی و استهلاک (Wear and Tear): هاردها عمر محدودی دارند. استفاده طولانی‌مدت می‌تواند قطعات مکانیکی را فرسوده کرده و منجر به ایجاد صدا شود.
- آسیب دیدن پلاترها (Damaged Platters): پلاترها همان دیسک‌های داخلی هارد هستند که داده‌ها روی آن‌ها ذخیره می‌شود. هرگونه خط و خش یا آسیب می‌تواند خواندن اطلاعات را مختل کند.
- برق ضعیف یا نوسان (Poor Power): تامین نشدن برق کافی یا وجود نوسانات شدید می‌تواند باعث شود هد هارد به درستی حرکت نکند.
- اختلال در هد خواندن/نوشتن (Misaligned Read/Write Heads): اگر هدها در جای درست قرار نگیرند یا هم‌تراز نباشند، هنگام تلاش برای خواندن اطلاعات صدای کلیک تولید می‌کنند.
- خرابی برد مدار چاپی (Malfunctioning PCB): برد الکترونیکی هارد مسئول کنترل عملکرد اجزای مختلف است. خرابی آن می‌تواند کل هارد را دچار مشکل کند.
- مشکلات بخش سرویس (Service Area Issues): بخشی از هارد برای اطلاعات حیاتی سیستم ذخیره‌سازی در نظر گرفته شده است. هرگونه آسیب یا خطا در این قسمت می‌تواند منجر به صدای تق‌تق شود.
در ادامه، به صورت مفصل به تشریح هر یک از این دلایل می‌پردازیم:
صدای کلیک ناشی از آسیب فیزیکی (Physical Damage)
یکی از دلایل رایج صدای کلیک در هارد، آسیب‌های فیزیکی است. عواملی مثل ضربه، سقوط هارد، یا حتی شرایط محیطی نامناسب مانند دمای بسیار بالا یا پایین، رطوبت و گرد و غبار می‌توانند اجزای حساس داخلی هارد را دچار مشکل کنند.
چنین شریط نابسمانی معمولا باعث جابه‌جایی یا خرابی قطعات مهمی مثل هد خواندن/نوشتن یا پلاترها می‌شود. نتیجه‌ی آن هم شنیدن صدای تق‌تق و در نهایت خرابی کامل هارد است. در این شرایط، احتمال از دست رفتن داده‌ها بسیار بالاست و باید سریع اقدام به تعمیر هارد کرد.
صدای کلیک ناشی از فرسودگی و استهلاک هارد (Wear and Tear)
حتی هارد دیسک‌ها نیز عمر محدودی دارند. با گذشت زمان، اجزای مکانیکی مثل موتور اسپیندل یا بلبرینگ‌ها دچار فرسودگی می‌شوند. این استهلاک طبیعی عملکرد هارد را مختل کرده و شاید صدای کلیک اولین نشانه از فرسوده شدن هارد باشد.
باید اعتراف کنیم شنیدن چنین صداهایی معمولا نشانه نزدیک شدن به پایان عمر مفید هارد است و گاهی امیدی به احیای آن نیست. در این مرحله، خطر از دست رفتن اطلاعات بالا بوده و بهتر است کاربر هرچه زودتر از داده‌های مهم بک‌آپ بگیرد یا به فکر تعویض هارد باشد.
صدای کلیک ناشی از آسیب به پلاترهای هارد (Damaged Platters)
پلاترها بخش اصلی ذخیره‌سازی اطلاعات در هارد هستند. هرگونه خط و خش یا تخریب روی سطح مغناطیسی آن‌ها، فرآیند خواندن و نوشتن داده را دچار مشکل می‌کند. در چنین حالتی، هارد بارها تلاش می‌کند داده‌ها را بخواند و همین تلاش‌های ناموفق منجر به صدای تق‌تق می‌شود. اگر تعمیرکار نوع آسیب را آسیب به پلاترها تشخیص داد، باید بدانید به معنای خرابی جدی هارد است و حتی می‌تواند باعث از بین رفتن کامل اطلاعات شود.
صدای کلیک ناشی از مشکل در برق‌رسانی هارد (Poor Power)
اگر هارد دیسک برق کافی و پایدار دریافت نکند، موتور آن به درستی نمی‌چرخد. این موضوع باعث می‌شود هارد بارها تلاش کند تا به سرعت عملیاتی برسد اما ناموفق بماند و در نتیجه صدای کلیک تولید شود. مشکلات برق‌رسانی نه تنها هارد را دچار اختلال می‌کنند، بلکه در صورت تکرار، می‌توانند به خرابی کامل منجر شوند و اطلاعات را در معرض پاک شدن قرار دهند.
صدای کلیک ناشی از هدهای ناهماهنگ هارد (Misaligned Read/Write Heads)
گاهی به دلیل سقوط هارد یا حتی نقص‌های کارخانه‌ای، هدها از جای درست خود خارج می‌شوند یا آسیب می‌بینند. این ناهماهنگی در بطن محصول باعث تولید صدای کلیک و در نهایت از کار افتادن هارد می‌شود. وقتی هد نتواند به درستی داده‌ها را بخواند یا بنویسد، خطر از دست رفتن اطلاعات بسیار بالاست و باید سریعا اقدام کرد تا آسیب جدی‌تری رخ ندهد.
صدای کلیک ناشی از خرابی برد الکترونیکی هارد (Malfunctioning PCB)
برد الکترونیکی (PCB) در هارد نقش اصلی در کنترل عملکرد اجزا را بر عهده دارد. اگر این برد به دلیل مشکلات الکتریکی یا خرابی فرم‌ور دچار اختلال شود، هارد نمی‌تواند درست کار کند و با صدای کلیک وضعیت را به شما اعلام می‌کند. خرابی PCB معمولا به معنای از کار افتادن کامل هارد است و بازیابی اطلاعات بدون کمک متخصص تقریبا غیرممکن خواهد بود.
مشکلات بخش سرویس هارد (Service Area Issues)
در هارد بخشی به نام “سرویس اریا” وجود دارد که اطلاعات حیاتی برای مدیریت عملیات هارد در آن ذخیره می‌شود. اگر این بخش به دلیل خرابی فرم‌ور یا بدسکتور آسیب ببیند، هارد با خطاهای جدی مواجه می‌شود و صدای کلیک تولید می‌کند. خرابی سرویس اریا می‌تواند باعث غیرقابل دسترس شدن کل هارد شود و تنها راه پیشگیری، بک‌آپ فوری اطلاعات و تعویض هارد است.
چگونه مشکل صدای کلیک هارد را برطرف کنیم؟
اگر هارد شما هر نوع صدای غیرعادی از جمله تق‌تق تولید می‌کند، این اقدامات می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما نه همیشه.
گاهی نیاز است بدون فوت وقت هارد را به یک مرکز تعمیر تخصصی نظیر گارانتی آرتین برسانید.
- پشتیبان‌گیری فوری: اگر هنوز هارد قابل دسترس است، سریع داده‌های مهم را بک‌آپ بگیرید.
- خاموش کردن سیستم: در صورت بروز صدا، بعد از بک‌آپ یا اگر هارد در دسترس نیست، سیستم را خاموش کنید تا آسیب بیشتر نشود.
- بررسی منبع تغذیه: مطمئن شوید هارد برق کافی و پایدار دریافت می‌کند.
- چک کردن کابل‌ها و اتصالات: کابل‌های برق و دیتا را بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید.
- تست درگاه‌های مختلف: برای هاردهای داخلی از پورت SATA دیگر و برای هارد اکسترنال از پورت USB یا eSATA دیگر استفاده کنید.
- قطع سایر دستگاه‌ها: دستگاه‌های متصل دیگر را جدا کنید تا هارد انرژی کافی دریافت کند.
- کنترل دما: مطمئن شوید هارد بیش از حد داغ نشده و سیستم خنک‌سازی به‌درستی کار می‌کند.
- تست روی کامپیوتر یا باکس دیگر: هارد را روی سیستم دیگر یا باکس جدید امتحان کنید تا مشکل دقیق‌تر مشخص شود.
- روش فریز کردن (غیرتوصیه‌ای): قرار دادن هارد در فریزر یک راه پرخطر و موقتی است و می‌تواند آسیب را بیشتر کند.
- مراجعه به متخصص بازیابی اطلاعات: اگر اطلاعات مهمی دارید و روش‌های بالا جواب نداد، از خدمات حرفه‌ای استفاده کنید.
- تعویض هارد: اگر هارد هنوز گارانتی دارد، تعویض کنید؛ در غیر این صورت به فکر خرید هارد جدید باشید.
اشتباهات رایج بعد از شنیدن صدای کلیک از هارد
طبیعی است که وقتی هارد شروع به تولید صدای «کلیک» یا «تق‌تق» می‌کند، بسیاری از روی نگرانی کارهایی انجام می‌دهند که نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه آسیب بیشتری هم به هارد و اطلاعات وارد می‌کند. برخی از رایج‌ترین اشتباهات عبارتند از:
۱. ادامه استفاده از هارد
بزرگ‌ترین اشتباه این است که کاربر با وجود شنیدن صدای کلیک، همچنان از هارد برای ذخیره یا باز کردن فایل‌ها استفاده کند. این کار احتمال خرابی کامل هارد و از دست رفتن داده‌ها را چند برابر می‌کند.
۲. باز کردن هارد در محیط معمولی
لطفا دست به تعمیر نشوید!
بعضی افراد برای بررسی مشکل، هارد را باز می‌کنند. این کار در محیط غیراستریل باعث ورود گرد و غبار به داخل هارد شده و پلاترها را به شدت آسیب می‌زند. باز کردن هارد فقط باید در کلین‌روم‌های مخصوص توسط متخصص انجام شود.
۳. استفاده از نرم‌افزارهای ناشناس بازیابی اطلاعات
شنیدن صدای کلیک از هارد خبر از مشکل فیزیکی در هارد است، نه مشکل نرم‌افزاری. پس استفاده از برنامه های ریکاوری نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه اوضاع را بدتر خواهد کرد.
۴. بی‌توجهی به گرفتن بک‌آپ
بدون از دست دادن زمان، بکاپ بگیرید. خیلی وقت‌ها کاربران صدای کلیک را نادیده می‌گیرند و بک‌آپ فوری نمی‌گیرند. در حالی که همین تأخیر گاهی به قیمت از دست رفتن دائمی فایل‌های ارزشمند منجر می‌شود.
۵. اعتماد به روش‌های پرخطر مثل «فریز کردن هارد»
برخی روش‌ها مثل گذاشتن هارد در فریزر به‌عنوان راه‌حل موقت در اینترنت معرفی شده‌اند. این کار بسیار پرریسک است و می‌تواند آسیب جدی‌تری به هارد وارد کند. هرگز توصیه به انجام آن نمی‌کنیم.
به‌جای انجام این اشتباهات، بهتر است در صورت شنیدن صدای کلیک، سریعاً از داده‌ها بک‌آپ بگیرید و برای عیب‌یابی یا تعمیر به مراکز تخصصی مراجعه کنید.
سخن پایانی
شنیده شدن صدای کلیک از هارد دیسک، حتی اگر به‌نظر جزئی برسد، نشانه‌ای جدی از وجود مشکل در این قطعه حیاتی است. این صدا می‌تواند ناشی از آسیب فیزیکی، فرسودگی، اختلال هد، خرابی برد الکترونیکی یا مشکلات بخش سرویس هارد باشد. در هر صورت، نادیده گرفتن آن ممکن است به از دست رفتن کامل اطلاعات منجر شود.
برای جلوگیری از این اتفاق، همیشه توصیه می‌شود:
- بک‌آپ‌گیری منظم از اطلاعات مهم داشته باشید.
- مصرف برق پایدار و محیط مناسب برای هارد فراهم کنید.
- در صورت شنیدن صدا، استفاده از هارد را متوقف کنید و از اقدامات پرخطر مثل فریز کردن خودداری کنید.
اگر هارد شما شروع به کلیک کرده است یا در عملکرد آن اختلال مشاهده می‌کنید، بهترین راهکار مراجعه به متخصصین معتبر است. گارانتی آرتین با تیم حرفه‌ای و تجهیزات پیشرفته، آماده بررسی، تعمیر و بازیابی اطلاعات هارد شماست تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود. با استفاده از خدمات گارانتی آرتین از طریق لینک زیر، امنیت اطلاعاتتان تضمین می‌شود و نگرانی بابت خرابی هارد به حداقل می‌رسد.
بدون نظر